Webinar op 9 december, 19.30 – 22.00 uur
Aanmelding via ibgroenlinks@gmail.com Voor het webinar krijg je een link toegestuurd om deel te nemen.

Metalen vormen de achilleshiel van de energietransitie. Een hernieuwbare energievoorziening vergt veel meer metalen dan een fossiele energievoorziening. Er is een heel park aan windmolens op zee nodig om één kolencentrale te vervangen.

Op het pad naar een klimaatneutraal Europa heeft de Europese Unie in 2030 alleen al voor accu’s voor elektrische auto’s en de opslag van energie tot 18 keer meer lithium en 5 keer meer kobalt nodig dan zij nu in totaal verbruikt. In 2050 zou bijna 60 keer meer lithium en 15 keer meer kobalt nodig zijn.

De digitale transitie, een tweede speerpunt van de Europese Unie, doet eveneens een beroep op metalen. De Europese vraag naar zeldzame aardmetalen voor digitale apparatuur, maar ook voor elektrische auto’s en windmolens, kan tegen 2050 vertienvoudigd zijn.

De Europese honger naar metalen roept lastige vragen op:

  • Metaalertsen zijn een niet-hernieuwbare grondstof. De winbare voorraad van sommige metaalertsen in de grond raakt in hoog tempo uitgeput. Vissen toekomstige generaties achter het net?
  • De meeste metalen importeert de EU uit het buitenland. China levert bijvoorbeeld 98 procent van de zeldzame aardmetalen. Ruilen we met de energietransitie de ene ongewenste afhankelijkheid – die van Rusland voor aardgas – in voor een nóg riskantere afhankelijkheid – die van China voor metalen?
  • De winning van metaalertsen gaat vaak gepaard met grote schade aan natuur en milieu, mensenrechtenschendingen, conflicten en corruptie. Denk aan kobalt en tantaal uit de Democratische Republiek Congo. Gaat een groen en digitaal Europa over de rug van mensen in de ontwikkelingslanden waar mijnbouw plaatsvindt?
  • De Europese ambitie om een industrie voor energie- en digitale technologie op te bouwen, zoals batterijenfabrieken, botst met het streven van ontwikkelingslanden om meer te verdienen aan hun grondstoffen. Toen Indonesië de export van nikkelerts aan banden legde om de verwerking in eigen land te bevorderen, diende de Europese Commissie een klacht in bij de WTO. Is hier sprake van neokolonialisme?

Een deel van de antwoorden op deze vragen is te vinden in de actieplannen van de Europese Commissie voor een circulaire economie en voor kritieke metalen, in de Europese conflictmetalenverordening en in de plannen om de ketenverantwoordelijkheid van bedrijven uit te breiden. Wat ontbreekt is een reflectie op de westerse levensstijl die zoveel metalen, kilowatturen en megabytes vreet. Moeten we elke auto op fossiele brandstof vervangen door een elektrische, of kunnen we voertuigen beter delen? Is al ons dataverbruik wel zo nuttig en hebben we elke twee jaar een nóg veelzijdiger smartphone nodig?

Over deze vragen discussiëren we op woensdagavond 9 december, vanaf 19.30 tot uiterlijk 22.00 uur (met pauze), met een aantal experts.

Sprekers

  • Benjamin Sprecher (universitair docent Universiteit Leiden, onderzoeker kritieke grondstoffen en veerkrachtige toeleveringsketens)
  • Sophie Kwizera  (Co-hoofd beleid en programma's / Adviseur Natural Resources & Just Transition bij ActionAid Nederland. In haar werk richt ze zich samen met lokale gemeenschappen in grondstofrijke landen op de bestrijding van mensenrechtenschendingen in mijnbouw en minerale toeleveringsketens.)
  • Richard Wouters (projectleider Wetenschappelijk Bureau GroenLinks)
  • Peter Kindt (managing director ING Bank, hoofd metalen, mijnbouw en kunstmest)  
  • Moderator: Milka Yemane  (bestuurslid landelijke GroenLinks-werkgroep Internationale Betrekkingen)      

We hopen jullie allemaal op 9 december te zien!